Kopaonik

Poznat je i kao Srebrna planina. Zbog rudnog bogatstva i raznovrsnosti nazivaju ga i srpski Ural. To je jedna od najprostranijih i najpoznatijih planina Srbije i prostire se istočno od Ibra. Pruža se od severozapada ka jugoistoku dužinom od oko 75 km, dosežući u srednjem delu širinu od oko 40 km. Oivičen je rekama Lab, Toplica, Rasina, Ibar, Sitnica i Jošanica. Jedan njegov deo je zaštićena zona pod imenom Nacionalni park Kopaonik u okviru koga postoji 12 rezervata biljnih i životinjskih vrsta, a na njemu se nalazi i najveći skijaški centar u Srbiji. Najviši vrh je Pančićev vrh sa 2017 m na kome se od 1951. godine nalazi mauzolej čuvenog srpskog prirodnjaka po kome je dobio ime. Oko vrha se nalazi baza vojske Srbije zbog čega nije dostupan planinarima. Ceo masiv je dobio naziv po velikom rudnom bogatstvu koje je na njemu eksploatisano još od srednjeg veka, a na njegovom širem prostoru je smešten čitav niz kulturno-istorijskih spomenika iz perioda od XII do XV veka. Rasedi koji uokviruju Kopaonik uslovili su pojavu termalnih izvora kraj kojih su nastale poznate banje: Jošanička, Lukovska i Kuršumlijska. Prostrane šume čine posebnu vrednost Kopaonika, naročito zimzelene sastojine jele i smrče u višim predelima. Pored šuma značajna je i visokoplaninska vegetacija: kleka, borovnica, planinske trave i razne lekovite biljke. Ranije je smatran Rodopskom, sada se svrstava u Vardarsku zonu jer je njegovo granitno jezgro mlađa, tercijarna intruzija. Sa svih strana je omeđen rasedima te ima karakter horsta. Srednji deo je prostrana fluvijalna površ Ravni Kopaonik, zatalasana visoravan, oko koje se dižu Suvo Rudište sa Pančićevim (Milanovim) vrhom (2017 m), Vučak (1936 m), Gobelja (1934 m). Jugoistočno od Suvog Rudišta greben Kopaonika je sužen i raščlanjen u niz plastastih uzvišenja: među kojima se ističu Šatorica (1750 m) i Oštro koplje (1789 m). U geološki sastav ulaze mezozojski krečnjaci i peščari, a zatim andezit i dacit, eruptivne stene za koje su vezane pojave ruda. Grandioritski ostenjaci su osobenost reljefa koja je nastala hlađenjem magme. Nalaze se na više lokacija, na grebenu Karamana (Vučak), Markovim stenama (1721), Lisičijim stenama (1686), Pajinom grobu itd. Hidrografiju Kopaonika karakteriše mnoštvo izvora i vodenih tokova među kojima je možda najinteresantnija Samokovska reka koja nastaje od izvora Marine vode i više potoka sa Ravnog Kopaonika. Na ogolićenim obodnim delovima planine prisutna je recentna erozija sa ekscesivnim karakterom.

Planinarenje, a zatim i razvoj turizma započinje 1935. godine kada je na mestu sadašnjeg hotela Olga Dedijer izgrađen prvi planinarski dom koji je zapaljen u Drugom svetskom ratu. Sada na Kopaoniku postoje dva planinarska doma: dom “Dr Petar Kostić“ (PD Avala Beograd) i dom PSK Kopaonik iz Beograda.

• Možete da preuzmete .gpx fajl Kopaonik vrhovi

Fotografija 1. – Kopaonik mapa

Fotografija 2. – Vučak, Kopaonik 1941 m (na karti piše 1936 m)

Fotografija 3. – Suvo rudiste

Fotografija 4. – Pančićev vrh 2017 m

Fotografija 5. – Gobelja i Karaman

Fotografija 6. – Crocus